در این نوشته برآنم تا به سوالهای زیر پاسخ دهم: 1- طرح تفصیلی شهر چیست؟
2- این طرح به چه منظوری نوشته میشود؟
3- با نگارش وتصویب آن چه اشخاصی دارای چه حقوق وتکالیفی میشوند؟
4- عدم اجرای طرح چه پیامدهایی دارد؟
5- برخی از نمونه های عدم رعایت طرح تفصیلی در شهر جدید هشتگرد وپیش بینی پیامدهای آن
-طرح تفصیلی عبارت است از تعیین موقعیت مکانی خیابانها - پارکها - اماکن تجاری - اداری وخدماتی و مسکونی وتعیین وضعیت وتوزیع وتراکم واحدهای مسکونی وبه تبع آن نحوه توزیع عددی جمعیت
در رای صادره از سوی هیات عمومی دیوان عدالت اداری به تاریخ 18/10/84طرح جامع شهر وطرح تفصیلی به شکل زیر تعریف شده است «طـرح جامع شهر: طرح جامـع شهر عبارت از طرح بلند مدتی است که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی
مربوط به حوزه های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری و کشاورزی و تأسیسات و تجهیزات و تسهیلات شهری و نیازمندیهای عمومی شهری،خطوط کلی ارتباطی و محل مراکز انتهائی خط (ترمینال) و فرودگاهها و بنادر و سطح لازم برای ایجاد تأسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق نوسازی، بهسازی و اولویتهای مربوط به آنها تعیین می شود و ضوابط و مقررات مربوط به کلیه موارد فوق و همچنین ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می گردد. طرح جامع شهری بر حسب ضرورت قابل تجدیدنظر خواهد بود.» بند 3 همان ماده مقرر می دارد «طرح تفصیلی: طرح تفصیلی عبارت از طرحی است که براساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهر نحوه استفاده از زمینهای شهری در سطح محلات مختلف شهر و موقعیت و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آنها و وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمان در واحدهای شهری و اولویتهای مربوط به مناطق بهسازی و نوسازی و توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف شهری در آن تعیین می شود و نقشهها و مشخصات مربوط به مالکیت براساس مدارک ثبتی تهیه و تنظیم میگردد.»
این طرح به این منظور نوشته میشود تا تکلیف بسیاری از نهادها وسازمانهای خدمات دهنده به شهر روشن شودبرای مثال مخابرات براساس این طرح میتواند تعداد مشترکین نهایی در یک منطقه را پیش بینی نماید وبراساس آن زیر ساخت های خود از قبیل کابل گذاری و کافو ها وتقسیم ها را انجام دهد تا مجبور نباشد به دلیل افزایش مشترکین مرتبا خیابانها وپیاده روها را کنده کابل اضافه یا تعویض نماید
سازمان آب شهر بر اساس این طرح آب مورد نیاز محله وانشعابات مورد نیاز را سنجیده وبه تعیین قطر لوله مورد نیاز پرداخته ولوله گذاری می کند و به این شکل با افزوده شدن مشترکین نیازی به تخریب خیابانها و تعویض لوله ها که هزینه های سنگینی برای این سازمان دارد جلوگیری میکند ضمنا از افت فشار آب در آینده جلوگیری میکند.
اداره برق .........................
فاضلاب شهری......................
ودیگر سازمانها نیز به همین شکل از این طرح بهره مند میشوند
در این طرح براساس پیش بینی های انجام شده در خصوص تراکم جمعیتی وموقععیت های مکانی بار ترافیکی منطقه سنجیده می شود و بر اساس آن عرض معابر وخیابانها طراحی میشود این موضوع باعث میشود در آینده مشکلات ترافیکی نداشته باشیم یا این مشکل در حداقل باشد .در این طرح تلاش میشود عواملی که میتواند سیالیت خودروها را در مناطق پر رفت و آمد کاهش می دهد از این مناطق دور کنند .برای مثال از ایجاد واحدهای تجاری و اداری در کنار میدانهای شهر- چهار راههای اصلی پرهیز می شود در طراحی خیابانها با کمک کارشناسان راهنمایی و رانندگی سعی میشود تا از ایجاد سازه های حادثه ساز در کنا ر معابر جلوگیری بعمل آید.
ادامه دارد....................
محمد حسن اصل روستا
عضوانجمن جامعه شناسی ایران
کلمات کلیدی:
